daveroğuz@gmail.com

     İki yıllık bitkiler, ilk yıl tohumdan filiz vererek; ikinci yıl çiçeklenir; genellikle de ikinci yılda hayat döngüleri sona erer. Yüksük otu (Digitalis purpurea), sığır kuyrukları (Verbascum ssp.), bazı şebboy türleri (Erysimum cheiri), hercai menekşe (Viola tricolor), unutma beni çiçeği (Myosotis ssp.) hepimizin iyi bildiği iki  yıllık bitkilerdendir. Bunların yanında gülhatmi(Alcea rosea), acı bakla(Lupinus spp.) gibi bitkiler çok yıllık olmalarına rağmen ikinci yılın sonunda çiçek verimleri düştüğünden bahçeden sökülmeleri gerekir.

     Buna karşılık kışları ılık geçen bölgelerde aynısefa (Calendula officinalis)gibi bazı tek yıllık bitkiler, yaz sonunda ekilerek bir sonraki ilkbaharda çiçeklenmesi beklenir. Bezelye çiçeği ya da ıtırşahi (Lathyrus odoratus) de tek yıllık olup, yaz sonu ekildiğinden veya kendiliğinden düşen tohumlardan tekrar yeşerdiklerinden aklımızda iki yıllık gibi kalan bitkilerdendir. Buna karşılık gelincik (Papaver rhoeas) de sonbaharda ekildiğinde ancak havanın sıcaklığının hafif düşmesi tohumlarının filizlenmesini tetikler. Bu son yazdığım bitkileri gerçek iki yıllık bitkilerle karıştırmamak gerekiyor.

     Gerçek iki yıllık bitkilere dönersek. İki yıllık bitkilerin tohumlarını genel olarak Haziran ortalarında ekebiliriz; sıcak ayların daha çok olduğu ılıman bölgelerde, tohumların ekim zamanı Ağustos ya da Eylül aylarına sarkıtılabilir. Pek taraftarı olmadığım halde, özellikle acı bakla ya da gül hatmi gibi büyük tohumlu bitkiler doğrudan toprağa ekilebilir. Söz konusu tohumları ileride seyrekleştirmeye gerek olmaması için daha baştan ekimi sık yapmayın. Ekim için güneş alan, hafifçe nemli, hafif gübreli bir bölgenin seçilmesi işinizi kolaylaştırabilir.

     Hercai menekşe ya da papatya (Bellis perennis) gibi küçük tohumu olan bitkileri ise doğrudan toprak yerine, kapalı bir balkonda ya da limonlukta saksılarda, kasalarda çimlendirmemiz daha akıllıca olacaktır. Unutma beni çiçeği gibi çok ince köklü olanları şaşırtma yapamayacağımız için doğrudan büyüteceğimiz saksı ya da torbalara ekmek gerekecektir. Tohumlar filizlendikten sonra, 2 yaprak çıktığı zaman 3 ya da 5 cm aralıklarla şaşırtma yapılabilir. Bitki, 5 ya da 6 yapraklı olunca bahçeye ekilebilir duruma gelmiştir.

     Çimlendirilmiş iki yıllık bitkiler, Eylül ayından itibaren bölgenin don durumuna göre toprağa dikilebilirler. Kapalı yerde çimlendirilmiş bitkiler dikimden önce 2 hafta kadar dışarıda bekletilerek dışarıya uyumu sağlanmalıdır. Dikim ancak kışa yapılacaksa, bitkileri tekrar içeriye ısıtılmış bölgelere alınarak saklanmamalıdır. Tersi durumlarda bitkinin dış ortama uyumu zorlaşıyor. Bunların yanında gül hatmi, acı bakla gibi derin kök yapan bitkiler kıştan önce dikimleri yapılarak kök sistemlerinin bir an önce oluşması sağlanmalıdır.

     İki yıllık bitkiler bahçenin hangi köşesine konmalıdır diye sormayın. O kadar değişiklik gösteriyorlar ki. Yüksük otu ve sedef çiçeği (Lunaria annua) büyük ağaçların altını severken; gül hatmi, acı bakla ve sığır kuyrukları kuru, organik maddelerden fakir çakıllı arazileri seviyorlar. Menekşeler, unutma beni çiçekleri serin ve hafif sulak bölgelerde rahat ediyorlar.

     Yerimiz bitti. Ufak bir hatırlatma yapalım. Bitkilerden çelik alma zamanı geldi. Bu ayın ilk dört günü, hem inen ay, hem de kök günleri olması nedeniyle ister su içinde, ister toprak, perlit, kum içinde, çelik almaya çok uygun. Ay takvimi tutkunlarına hatırlatalım. Bu hafta gülhatmi ve tıpta zamanında çığır açmış kalp ilaçlarından, kardiyak glikozitlerin kaynağı yüksük otunun fotoğraflarını paylaşıyoruz. Biliyorsunuz, yüksük otundan arıların yaptığı bal; aynı orman  gülünden yapılan bal gibi çok yendiği zaman bazı şikayetlere yol açabiliyor. Haberiniz olsun.

     Keyifli Bahçeler...