Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar’ın Körfezdeki kirlilikle ilgili demeçlerini, açıklamalarını basında sıklıkla görüyorum. Geçenlerde Bostanlı önlerindeki deniz marulu nedeniyle “belediye yeterli özeni göstermiyor” vurgusunu da ihmal etmeden yine dedi ki, “Temiz Körfezde bu olmaz. Bu kirlilik önlenmediği sürece bu tür durumları daha çok yaşarız.”

Kuraklık rekoru
     Prof. Dr. Doğan’a önce şunu hatırlatmak isterim; bu sene beklenen yağmurlar yağmadı. Neredeyse normalin yarısı kadar yağmur yağdı, yağmadı. Bunun deniz marulu ile ilgisi bilinen bir şey. Çok kurak bir 6-7 ay geçirdi İzmir.

Körfez’deki kirlilik yüz yılın sorunu
     Ancak Körfez’in temiz olduğunu kimse söylemedi! Hele bir süredir kimse söylemiyor! Yüz yılın yanlış kentleşmesi, altyapının geriden gelmesi bir gerçek. Denizin temiz kalması için gerekli önlemlerin kentin büyümesi ile birlikte gündeme alınmaması; gerek merkezi yönetim gerekse yerel yönetimin bu konuda yaya kalması Körfez’in iç ve orta kısmındaki kirliliğin ana nedeni.

     Ahmet Piriştina ile hatta bir süre daha önce başlayan, Piriştina ile hızlanan dalyan ve kanal çalışmaları ile sirkülasyon daha sonra arıtma tesislerinin ivme alıp çoğalmasıyla birlikte denize pislik akışının engellenmesi çabaları palyatif kaldı ve Körfez kirlenmeye devam etti.

Tunç Başkan’ın iddiası ve yol haritası
     Ancak, üç yılı aşkındır İzmir’in 35. belediye başkanı Tunç Soyer Körfez’in temizleneceği iddiasını dile getiriyor. Tabii sadece dile getirmekle kalmıyor, gereklerini de yerine getirmek, iddiasını hayata geçirmek için canla başla çalışıyor.

Tunç Başkan ne yapıyor peki Körfez’in temizliği için?
     1) 374 km’lik yağmur suyu-pis su ayrıştırma projesini hayata geçiriyor. Kanalın yarıdan çoğu bitti, kalanı da ilerliyor. Bu proje tamamlandığında artık denize pis su akmayacak , arıtma tesislerine gidecek. Denize sadece yağmur suyu akacak.
     2) Arıtma tesislerinin sayısı artırılıyor, mevcutlar elden geçiriliyor.
     3) Dereler artık periyodik olarak kontrol ediliyor, sürekli temizleniyor, derelerden denize çöp, balçık vb. kirliliğe yol açacak elementlere baraj kurularak dışarı alınıyor, denize ulaşması engelleniyor.
     4) Soyer, dört ili katederek Körfez’e dökülen Gediz’in yol açtığı kirliliğe dikkat çekmek için dört günlük bir eylem planı hayata geçirdi ve Gediz kirletenlere karşı harekete geçti yasal zeminde suç duyurularında da bulunarak.

Körfez’de grafik eğrisi olumlu
     Soyer’in attığı adımlar tamamlandığında denizin kendi kendini temizleme özelliği de hesaba katılırsa uzak olmayan bir gelecekte Körfez çok daha temiz olacak diyebilirim.
     Ki, Körfez zaten üç yıldır gitgide temizleniyor. Düzenli olarak alınan numunelerin yapılan ölçümler ve su altında yapılan fotoğraf çekimlerinden yansıyanlar gitgide temizlenen Körfez’i müjdeliyor. “İzmir’in deniz gazetesi” Mavi Kıta gazetemizin son sayısında bu konuya ilişkin etraflı bilgi var. Hatta 5. Körfez Festivali kapsamında geçenlerde Kordon’da açılan su altı fotoğraf sergisini Tunç Başkan ile gezerken bir kez daha gördük ki Körfez’deki canlı yaşamı artmış ve çeşitlerinin. Prof. Dr. Yaşar’a Mavi Kıta’nın Nisan- Mayıs-Haziran 2022 sayısını incelemesini ve bahse konu fotoğraf sergisini gezmesini öneririm.

Bir çalıştay toplanabilir
     Prof. Dr. Yaşar gibi otoritelerden daha yapıcı saptamalar ve öneriler bekliyor İzmir. Bilgisi olanlar İzmir için, Körfez yapıcı önerileriyle sahneye çıktığında herşey çok daha güzel olacak. Bu konuda Dünden Bugüne Körfezde Ulaşım başlıklı basıma hazırlanan kitabımın hazırlık aşamasında çok literatür taradım, çok çalıştay, panel vb. bant çözümü okudum. Elde çok doküman var, çok öneri var. Soyer de konuya eğilirken mutlaka o dokümantasyona bakmıştır. Belki bu aşamada neler yapılmakta olduğuna, nerede olunduğuna ve neyin hedeflendiğine ilişkin İzmir Büyükşehir tarafından bir çalıştay toplamakta, konuyla ilgili unsurları ve bilim adamlarını, odaları vb. bir araya getirmekte yarar olabilir.