Bütçe genel denge ve finansman rakamları ve daha sonraki yazıda da bütçe gelirlerini el almıştım. Bugün de bütçenin ilk dört ay içindeki harcama kalemlerini irdelemeye çalışacağım.

     Rakamlar yine 16 Mayıs’ta açıklanan Nisan sonu, ilk dört aylık giderleri kapsıyor. Genel olarak baktığımızda gelirler 2021’in ilk dört ayına göre %70,54 oranında artarak 746,790 milyar TL olarak gerçekleşti. Giderlerdeki artış ise %81,93 oldu ve 785,996 milyara yükseldi. Aşağıdaki tabloda giderler ile ilgili önemli kalemler yer alıyor. Tabloda giderlerin her iki dönemde toplam içindeki payları ve bir yıl önceye göre artış oranı yer alıyor.

2021-2022 OCAK - NİSAN BÜTÇE GİDERLERİ
		Pay %		Pay %	Artış %
Giderler	432.043		785.996		81,93%
Faiz Hariç Giderler	364.533	84,37%	682.023	86,77%	87,10%
Personel Giderleri	116.272	26,91%	175.474	22,33%	50,92%
Memurlar	93.988	21,75%	138.319	17,60%	47,17%
SGK’ya Devlet Primi	19.253	4,46%	28.147	3,58%	46,19%
Mal ve Hizmet Alımı	23.477	5,43%	46.099	5,87%	96,36%
Savunma Güvenlik	5.421	1,25%	9.339	1,19%	72,27%
MSB	3.909	0,90%	6.494	0,83%	66,13%
Sağlık Giderleri	172	0,04%	248	0,03%	44,19%
Borçlanma	313	0,07%	1.061	0,13%	238,98%
Diğer Mal ve Hizmet	17.571	4,07%	35.451	4,51%	101,76%
Cari Transferler	175.447	40,61%	318.969	40,58%	81,80%
Görev Giderleri	4.488	1,04%	19.227	2,45%	328,41%
Hazine Yardımları	82.257	19,04%	138.608	17,63%	68,51%
SGK’ya Hazine Yard.	2.506	0,58%	3.416	0,43%	36,31%
Sağlık Emeklilik Soyal	72.577	16,80%	125.136	15,92%	72,42%
SG Devlet Katkısı	35.248	8,16%	50.075	6,37%	42,06%
SSK 5 puan indirimi	9.538	2,21%	13.612	1,73%	42,71%
Emeklilere ek ödeme	5.012	1,16%	8.327	1,06%	66,14%
SG Açık finansmanı	10.370	2,40%	19.680	2,50%	89,78%
Mahalli İdare Yardım	704	0,16%	832	0,11%	18,18%
Diğer Hazine yard	6.470	1,50%	9.224	1,17%	42,57%
Kar amacı gütm.Kur.	1.202	0,28%	3.908	0,50%	225,12%
Siyasi Partiler	482	0,11%	645	0,08%	33,82%
Diğer	720	0,17%	3.263	0,42%	353,19%
Hane Halkına Transfer	2.788	0,65%	4.698	0,60%	68,51%
Tarımsal Destekleme	8.967	2,08%	15.636	1,99%	74,37%
Hane Halk. Diğ. Trans.	14.106	3,26%	11.344	1,44%	-19,58%
Sosyal Amaç. Transfer	8.589	1,99%	14.930	1,90%	73,83%
Gelirden ayrılan pay.	51.897	12,01%	87.789	11,17%	69,16%
Mahalli İdareler	39.614	9,17%	68.066	8,66%	71,82%
Fon Payları	12.008	2,78%	19.258	2,45%	60,38%
Sermaye Giderleri	18.350	4,25%	36.044	4,59%	96,43%
Borç verme	9.776	2,26%	75.373	9,59%	671,00%
KİT’lere	5.491	1,27%	67.383	8,57%	1127,15%
Öğrenim ve harç kre.	2.656	0,61%	3.860	0,49%	45,33%
Faiz giderleri	67.511	15,63%	103.974	13,23%	54,01%

Yukarıdaki tablodaki rakamlara göre dikkat çeken gelişmeleri şu şekilde özetlemek mümkün   

     ● Bütçe Giderleri %81,93 artarak 432,043 milyardan 785,996 milyara çıkarken, faiz hariç bütçe giderleri %87,10 artarak 364,533 milyardan 682,083 milyar liraya yükseldi. İlk dört ayda faiz hariç giderlerin toplam giderler içindeki payı da %84,37’den %86,77’ye çıktı.

     ● Toplam giderler içinde faiz giderleri %54,01 artarak 67,511 milyardan 103,974’e yükselirken toplam gider içindeki payı da %15,63’den %13,23’e geriledi. Faizlerin bütçe giderleri içindeki payının azalması olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.

     ● Cari transferler toplam giderler içinde %40,58 oranı ile en yüksek payı alıyor. Bir yıl önceki dönemde de bu oran %40,61 olarak gerçekleşmişti. %81,80 artarak 175,447 milyardan 318,969 milyara yükselmiş olan cari transferler, görev giderleri ve hazine yardımlarından oluşuyor. Görevlendirme giderleri %328,41 oranında artarak 4,488 milyardan 19,227 milyara yükselirken, Hazine Yardımları %68,51 artarak 82,257 milyardan 138,608 milyara yükselmiş bulunuyor.

     ● Cari transferler içinde yer alan Sağlık, emeklilik ve Sosyal Yardım Giderleri kalemi de %72,42 artarak 72,577 milyardan 125,136 milyara yükseldi. Emeklilere ek ödeme 5,012 milyardan 8,327 milyara yükselirken, SSK primlerini düzenli olarak zamanında ödeyen işverenlere sağlanan %5 oranındaki destek de %42,71 artarak 9,538 milyardan 13,612 milyara yükselmiş bulunuyor. Bu kalem içinde yer alan Devletin Sosyal Güvenliğe katkısı ise sadece %42,06 oranında artarak 35,248 milyardan 50,075 milyara yükselmiş durumda.

     ● Gelirlerden ayrılan paylar da bütçe giderleri içinde %12,01’den %11,17’ye gerileyerek 51,897’milyardan 87,789 milyara yükselirken, mahalli idarelere bu kalem içinde yapılan katkı %71,82 oranında artarak 39,614 milyardan 68,066 milyara yükselmiş bulunuyor.

     ● En büyük artış ise %1127,15 oranındaki artış ile KİT’lere verilen borçda gözüküyor. 2021’in ilk dört ayında 5,491 milyar olan bu rakamın, bu yılın ilk dört ayında 67,383 milyara yükselmiş olduğu görülüyor..