Üzüm Asmanızı Unutmayın. Zaten Kamelyanız Sizi Unutmaz.
daveroguz@gmail.com
Havalar ısınıyor, bahçeler şenleniyor. Sahil kıyılarında üzüm asmalarının (Vitis vinifera) budaması Mart ayında yapılır. Havalar tam ısınmaya başlamadan elimizi çabuk tutmalıyız. Yüksek rakımlı daha soğuk bölgelerde biraz daha beklenebilir. Doğal olarak asmanızın yaşına göre hareket etmeli. İlk olarak, budama yaparken 2 dal oluşturmak için yan dallarda 2 göz bırakacak şekilde budama yapın. Bir sene önce yaptınızsa zaten 2 dalınız olmuş demektir. Üstteki dalı 4. veya 5. gözün hemen üstünden verev budayın. Diğer dalı 2. gözden budayarak, buradan ileride 2 yedek dal çıkmasını sağlayacaksınız.
Bundan sonraki budamaları söylediğim yöntemi izleyerek yapacaksınız. Daha önce meyve veren dallar kesilecek. Daha sonra üstteki meyve veren dalları 4. veya 5. daldan budayın, yedek dalı 2. gözden kesiverin. Üzüm meyve açısından bahçemizdeki en cömert sarmaşıksa, kamelya da bahar mevsiminde çiçek açısından en cömert çalılardan birisidir. Benim kamelyam (Camellia x Williamsii) 29 senedir benim bahçemde, çok büyük bir saksıda duruyor.
Toprağa neden almıyorsun diyorsanız asitli topraktan hoşlandıkları için senelerdir o büyük saksıdan bir türlü çıkaramadım. Yoksa daha önce 3 ya da 4 tane yaban gülünü (Rhododendron) toprağa aldıktan 1 sene sene sonra kaybettim. Biliyorsunuz ya, bu sütunlarda hep yazıyorum kamelya, manolya, rododendron, süpürge çalısı(Erica carnea), dağ defnesi (Kalmia latifolia) hepsi asitli toprak sever. Bunların içinde Rodo en kaprisli olanı. Aslında her toprakta yaşayan bir çeşidi bulunsa da, doğru bitkiyi bulana kadar epey yaban gülünü kaybedersiniz.
Tekrar kamelyaya gelirsek, kamelya herdem yeşil bitkiler grubundan olup, çiçek renkleri beyazdan kırmızı arasında pembenin her tonunu kapsar. Sarı çiçekli olanını da gördüm diye hatırlıyorum ama, bu konuda fazla iddialı değilim. Çiçekleri katmerli olabilir, ama çok güzel basit çiçekli olanlar da var. -18 dereceye kadar dayanıklı olan bu çalılar, evinizin doğu tarafına ekmeyin. Kamelyalar güneş olmayan yerde çok güzel çiçeklenmezler ama sabah direkt güneşi çiçek goncalarının yanarak kavrulmasına neden olur.
Bahçe toprağınız kireçsiz ise, geçirgense, 2 ya da 3 metre dipte killi bir tabaka yoksa, saksıdan toprağa geçirin. Tersi durumlarda, çok büyük bir saksıda bakmak en iyisidir. Saksının toprağı, yarı yaprak çürüğü yarı asitli torf olmalıdır diye düşünüyorum. Kompostu da, takip eden senelerde, bolca saksıya eklemek gerekir. İlk senelerde bolca suladığımı hatırlıyorum, ama şimdilerde yazın ayda en fazla 2-3 defa suluyorum.
Çelik alarak rahatlıkla çoğaltabilirsiniz. Her ne kadar -18’e kadar dayanıyor desem de, bu seneki gibi çok soğuk geçen kış aylarından sonra çalının uçları yanarsa sağlıklı bölgelere kadar budamanızda hiçbir sakınca yoktur. Bir de bitkinizin daha gür hale gelmesini isterseniz uygun bir şekilde budamanız gerekecektir. Bu arada Camellia adı, bir zamanlar Jiri Josef Camel adında Filipinlerde yaşayan bir rahipten geliyor. Wikipedia’ya göre bu rahibin ne çalımızın bulunmasında, ne de bilim dünyasında tanıtılmasında hiç bir rolü olmamış. Zaten Filipinlerde de kamelya bulunmuyormuş. Son bir söz de kamelya ile kameriyeyi karıştırmayın.
Bu hafta sizle kamelyamın düşen çiçeklerini ve seramdaki açan klivyamın (Clivia miniata) çiçeklerini paylaşıyorum.