daveroguz@gmail.com

     Daha önce de yazmıştım piyasada  bitkilerin saksılarına topraklarıyla karıştırarak, toprak kalitesini arttıran bir yığın malzeme mevcuttur. Hemen aklıma gelenler torf (turba, peat), kokopit, perlit, vermikülit, leonarditdir. Piyasada torf olarak satılanın ne kadar torf olduğunu her zaman kestiremiyorum. Bunun en önemli nedeni, torf bölgelerinin bütün ülkelerde devletler tarafından kontrol edilerek bilimsel araştırmalar için saklanması ve dünya insanlık mirası listesine alınmaları nedeniyle koruma altına alınmalarıdır.

     Bunlara rağmen rantabilitesi yüksek olduğundan, Baltık ülkelerinden, Belarus’tan ithal ediliyorsa şaşırmam. Hiç bir şey bulunmasa da, Sphagnum yosunu kullanarak torfa benzer bir malzeme elde edilebilir. Zaten gerçek torfun oluşumunda da aynı yosun rol oynamaktadır. Ama torf yatakları, unutulmamalıdır ki, 1000 ile 7000 sene de oluşuyor.

     Şimdi gel de torfu cömertçe kullan bakalım. Kokopite gelince hindistan cevizi kabuğunun liflerinden yapılmakta; vermikülit ise magnezyum almüminosilikatdır. Yüksek ısıda tabaka tabaka ayrıldığından ve kurtçuklara benzediğinden bu isim verilmiştir. Su tutulmasını ve toprağın havalanmasını kolaylaştırır. Leonardit ise linyit kömürünün olgunlaşmamış halidir.

     Toprağın havalanmasını pH’sını tamponlayarak büyük değişimleri önler. Su tutulmasını ve havalandırmayı kolaylaştırır. Beyaz renkli perlit ise, tohum ekiminde ve çok genç fidelerin köklenmesinde toprağa karıştırıldığında çok faydalıdır. Genç ve narin köklerin kolay uzamasına yardımcı olur. Lav taşı, pomza taşı, ponza taşı veya puzolan (pozzolan) hepsi aynı malzemeyi ifade ediyor, değişik büyüklükte bulunabildiği gibi; rengi de beyaz, sarı, mavi, kahverengi olabiliyor. Kum kıvamına getirilmiş halde bile bulabilirsiniz. Gözeneklerinde su tutabildiği gibi, bünyesindeki mineralleri de toprağa yavaş olarak toprağa salabilir.

     Özellikle kaktüs ve sukulentlere koymanızı tavsiye ederim.Bu hafta da sizinle önce Japon ayvası çiçeğinin fotoğrafını paylaşıyorum. Sonra da kullandığım toprak eklerini. Üstte solda İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin fidanlığından aldığım 4’lü karışım,sağda ise kendi ürettiğim kompost; alt sırada solda pomza taşı, sağda ise beyaz olan perliti görüyorsunuz. Belediye’den aldığım 5’li karışım %30 toprak, %10 dere mili, %30 torf, %20 gübre, %10 pomza taşından oluşuyor.

     Bunun yanında, evrensel karışım olarak satılan saksı  topraklarında bolca kompost olduğu için, suyu iyi tutma özelliği vardır. Torf veya turbadan zengin topraklar çok hafif, besleyici olmalarına rağmen çok çabuk kururlar.

     Funda toprakları ise aslında asit seven açelya, rhododendron gibi bitkiler içindir. Yukarıda anlattığım pomza taşı, vermikülit, perlit, kaktüs ve sukulentler için; çam kabukları ise orkideler için harikadır. Ben günlük kullanımda 30 cm. çapındaki saksıya yaprak çürüğü, ev yapımı kompost, bahçe toprağı ve gübreyi eşit miktarlarda karıştırarak yarım avuç pomza taşı, yarım avuç perlit atıyorum. Bu karışım, sera bitkileri ve geniş yapraklı salon bitkileri tarafından çok beğeniliyor.

     Yalnız İstanbul Belediyesi’nden aldığım karışımı da şimdilerde eşit miktarda eklemeye başladım. Bütün bunları yapmadan saksının dibine bir kaç kiremit veya kırık saksı parçası koymanız çok da iyi olur.

     Papirüs, Acorus calamus(eğir otu) veya Arundo donax (kargı) gibi çok su seven bitkiler haricinde her bitki drenajı sever. Saksıların boyutuna gelirsek. Her saksı değişiminde çapının 2 bilemediniz 3 cm. büyüğünü yeğleyin. Çok hızlı büyüyen bitkilerde ise saksı çapı 5 cm. kadar büyüyebilir.