Geçen hafta Hazine ve Maliye bakanı enflasyonla mücadele programını açıkladı.
Market ürünlerinin bir kısmında yüzde 10 indirim, yılsonuna kadar da doğal gaz ve elektriğe zam yok. Başlı başına vatandaşı ilgilendiren konular böyle
Konulara kısaca göz atalım: Bakan göğsünü gererek diyor ki; marketlerde 50 üründe yüzde 10 indirim yapılacak. Zincir marketlerde 10 binin üzerinde farklı ürün var, kiminde bu sayı 50 bini buluyor.
50 Üründe yüzde 10 indirim demek vatandaşın aklını “koyun” sınıfına indirgemekten başka bir şey değil. Birçok zincir mağazası dağıttığı dönemsel broşürlerde bırakın yüze 10 oranını, yüzde 25, yüzde 40 indirim yapıyor zaten. Bunu marifetmiş gibi söylemek yöneticilerimize yakışmıyor.
Yılsonuna kadar elektrik ve doğalgaza, dolarda aşırı bir durum olmaz ise zam yapılmayacağı söyleniyor. Kimya Mühendisleri Odası’na göre yılbaşından bugüne konutlarda kullanılan elektriğe yüzde 31, sanayi elektriğine ise yüzde 41 zam yapıldı. Şimdilik, yani Eylül ayında TÜFE enflasyonu rakamı yıllık bazda yüzde 24.52 oldu.
Yapılan zamlar da yüzde 41’e kadar dayanıyor.
Yani zammın fazlasını zaten yedik. Bakanın ironi yapmasına gerek yoktu.
Bakan bey, bakın neler yapıyoruz, enflasyonla mücadele internet sitesi kuruyoruz, logolar hazırlayıp duvarlara asacağız diyor.
Bunlar başlı başına çözüm mü? Değil tabii ki! Ancak kamuoyunu bilgilendirmenin bir parçası olabilir sadece.
Bakanın konuşmasında kullandığı sözcüklerin “beden dilini” okursak, Türkiye’nin içinde bulunduğu durumun ciddiyetinin farkına varılmadığı sanısına kapılmamak elde değil. “Bu mücadeleye omuz verin, sahip çıkın. Bu logo ile dükkanlarımızı, AVM’lerimizi süsleyeceğiz.” diyor. Konumuz biryerleri süslemek değil, enflasyonla mücadele. Olayın gösteri tarafı maalesef burada öne çakıyor.
Tarımın girdilerinde bir yıl içinde müthiş fiyat artışları yaşandı. Mazotun dışında gübreler anormal zamlandı. Konunun iki uzmanından iki alıntı yaptım sizin için:
İrfan Donat diyor ki, “DAP, üre, amonyum sülfat, 20.20.0, potasyum ve nitratlı gübrelerin fiyatı son 1 yılda yüzde 100’ün üzerinde arttı.” İrfan Donat, Bloomberg HT’nin Tarım Editörü. Ekonomi kanalının tarım konusundaki en yetkili kişisi.
Dünya Gazetesinden Ali Ekber Yıldırım da konunun önemini vurgulamış: “Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü verilerine göre 2017’de ortalama fiyatı ton başına 617 lira olan %21 Amonyum Sülfat gübresinin şu anda piyasa fiyatı 1400 lira. Aynı dönemde DAP gübresinin tonu 1493 liradan 3 bin 200 liraya ulaştı. Yine 20.20.0 gübresinin tonu 1009 liradan 2 bin 160 liraya, ürenin tonu 1000 liradan 2 bin 200 liraya çıktı. Potasyum ve nitratlı bazı gübrelerin tonu 4 bin lira ile 7 bin lira arasında satılıyor”
Bu sene 12 liraya kadar çıkan domates seneye 20 lira olursa buna dur diyecek olan, duvara asılan propaganda afişleri olamaz. Marketler sadece 20 liradan yüzde 10 indirim yapar, o da bir süre için.
Türkiye tarım ve sanayide daha ucuza mal olan üretim yapamadığı sürece insanımızı daha zor günler bekliyor.