demiruzun@yahoo.com

     Hayata gözünü açan insanoğlu donanım ve muhtevası dolayısıyla tıbbın “hastalık yoktur, hasta vardır” düsturuna göre geniş zamanlı konusu ve konuğu olmaya aday halde yaşar.

     Tıbbın kapsamında sadece hastalıkları, daha doğrusu hastayı iyileştirmek, hafifletmek ya da önlemek değil, bireyin bedensel, zihinsel ve ruhsal olarak var olan iyi olma halinin yani sağlığının tam olarak korunması anlamı da yer alır.

     Tarih boyunca insan ömrü süresi; başta tıp bilimindeki gelişme ve buluşların neticesinde artmış fakat aynı zamanda yaşam biçiminde tabiilikten medeniliğe ‘terfi’ eden şartların başta çevre kirliliği olmak üzere insan sağlığını tehdit eden pek çok olumsuz cephelerden nasiplenmeye fazlası ile başlamıştır.

     ‘Yaşam Biçimi’ olarak nitelendirilen bir çağdaşlık disiplini bütünü ile insanı alışılagelmiş doğallık ikliminden sıyırarak bilhassa ‘iktisadi maliyet’ tahtında önce üretici ve tüketici tasnifine tabi tutmuş daha ilerisinde robot teknolojisi ve yapay zeka kavşağına gelinmiştir. Şimdi bu tasnifin ve daha ötesinin tipik misali; içinde bulunulan yılın sadece korona salgını ile değil onun dışındaki ‘insansız araçlar ile ilgili gelişmelerin de yol aldığı bir zaman dilimini işaret ediyor.

     65 yaş üstü veya 20 yaş altı kitleler salgın uygulamaları ile enterne olma tedirginliği içerinde kalırlarken, diğer kesimler ile ilgili fikirler de beliriyor; ‘Kovid19 salgını ile birlikte her sektörde yaygın olarak uygulanan esnek çalışma ve uzaktan çalışma modellerinin mevzuat değişiklikleri ile kalıcı hale getirilmesi isteniyor.

     Kapasitelerine göre işletmeler maliyetler ve pandemi dönemi çalışma şartlarına getirilen sınırlamalar dolayısı ile küçük ölçekten büyüğe doğru kademeli tasfiye sürecindeler ve üretim- ticaret- tüketici zincirinde piyasa-pazar yerini internet ortamına bırakıyor. Salgın dönemi sona erdiğinde kazanılmış ticari alışkanlıkların devam edegeleceğini öngörmek hatalı olmaz.

     Kısaca sağlık sektöründe, sosyal devlet marifeti ile kitlelere yönelik genel koruyucu sağlık ve hastaya özel tedavi yaklaşımı ile özenilen ‘insan’ kavramı kovid19 virüsünün muamma etkilerinin kucağına bırakılıp, internet’e ve atalet’e bağımlı ‘tüketici insan’ın türdeşleştirilerek dikte edilecek bir yaşam tarzına tabiyeti kolayca sağlanacaktır.