Petkim Türkiye’nin ilk ve tek petrokimya tesisi. Yıllar önce batılı ülkelerin petrokimya alanında Türkiye Cumhuriyeti’ne teknoloji satmama ısrarı ile ortaya çıkmış bir proje. Zamanın süper gücü Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği-SSCB’nin teknolojisi ile Türkiye için kurduğu bir tesis. Yani diğer bir değişle bugün bize hava savunma füzeleri vermeyen batılı müttefiklerimiz nedeni ile almak zorunda kaldığımız S-400 füzeleri örneğinin, yıllar önce yaşanmış versiyonudur Petkim ve tabii Tüpraş Aliağa-İzmir ve İzmit-Yarımca rafinerileri.

     Bu dev tesisin özelleştirme tarihi 1987 yılına kadar uzanır. İlk yapılan özelleştirmede Yarımca Tesisleri’ne 60 milyon dolar vererek almaya hak kazanan Standart Kimya Petrol Doğalgaz San Tic A.Ş., ihale bedelini ödeyememesi nedeni ile teminatını yakarak Petkim’i tekrar devlete teslim eder.

     Petkim’in ikinci özelleştirme girişimi 2003 yılında yaşanır.  Yüzde 88,86’sına tekabül eden Özelleştirme İdaresi Başkanlığı hissesinin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla, 26 Ağustos 2003 tarihinde yeniden ihaleye çıkılmış, ancak, son teklif verme tarihi olan 30 Ocak 2004’te yeterli teklif verilmediği için ihale iptal edilmişti.
     Bunun üzerine Petkim’in yüzde 34,5’i, 2005’te halka arz edilerek ilk özelleştirme yapılmış olur.

     Özelleştirme çabaları AKP iktidarının ilk yıllarında da devam etti. PETKİM’in sermayesindeki, yüzde 51 oranındaki kamu hissesinin blok satış yöntemi ile özelleştirilmesine ilişkin ihale, 5 Temmuz 2007’de yapıldı. Nihai pazarlık görüşmelerinde, en yüksek teklifi 2 milyar 50 milyon dolarla TransCentralAsia Ortak Girişim Grubu Verdi. Bu şirketin daha sonraki günlerde ihaleden çekilmesi nedeni ile Petkim ihalede 2 milyar 40 milyon dolar ile ikinci en yüksek teklif veren Socar-Turcas-Injaz Ortak Girişim Grubu’na verilerek özelleştirildi.

    Daha sonra Socar Grubu bu ihaledeki ortakları ile yolu ayırarak tek başına Petkim’i yönetmeye başladı. Mayıs 2012 yılına gelindiğinde Petkim’deki yüzde 10,32’lik kamu hissesi yapılan pazarlık ile, 168 milyon 500 bin dolarla yine en yüksek teklifi veren Azerbaycan Devlet Petrolleri Şirketi ve Petkim’in yüzde 51 hissesinin sahibi; Socar International DMCC OGG’ye satıldı..

     Petkim, özelleştirmeye kadar petrokimya endüstrisinin ana hammaddesi olan naftayı, hemen yanıbaşındaki Tüpraş Aliağa Rafinerisi’nden temin ediyordu. Fakat Tüpraş’ın özelleştirme sonrası nafta gibi Petkim için hayati önemi olan ürünleri üretmemesi ve üretimini farklı emtialara çevirmesi sonrasında Petkim yeni bir rafineri için yatırım kararı aldı. Geçtiğimiz hafta açılışını yaptığımız ‘Star Rafineri’yi kurmaya bir yerde mecbur kaldı diyebiliriz. Ayrıca özelleştirme sonrası, Socar sahip olduğu petrokimya tesisinde yenileme, kapasite arttırımı ve daha birçok yeni tesis kurma yatırımları da yaptı. Bu nedenle yeni bir refineri Petkim’i dünya sıralamasında yukarılara fırlatacak bir girişim olarak da değerlendirildi.

     Star Rafineri, Türkiye için petrokimya alanında son 50 yıldır tek kalemde yapılan en büyük yatırım.  6.2 milyar dolar gibi rekor bir yatırımın eseri olan bu yeni tesis; aslında ülkemize sadece döviz kazandırmak ile kalmıyor. Aynı zamanda bize stratejik olarak nitelendirebileceğimiz birçok ürünü de üretebilme imkanını da veriyor. Bu arada Azerbaycan’nın ülkemizdeki petrol ve petrokimya sanayi yatırımları toplamı, 10 milyar doları aşmış oldu.

     İşte ‘Star Rafineri’ ülkemizin hakikaten çok parlak yıldızı. Gerek istihdam, gerek katma değer ve gerekse stratejik önemi nedeniyle ülkemize çok büyük bir kazanç. Bu yatırımı İzmir’de gerçekleştiren Socar Şirketi’ne ve Azerbaycan Hükümeti’ne ve tabii Azerbaycan’ın Devlet Başkanı Büyük Lider İlham Aliyev’e bir İzmirli olarak şükranlarımızı sunuyoruz.